Bireysel kredi notu, bireylere yani tüketicilere ait kredi notuna verilen isimdir. Kredi Kayıt Bürosu (KKB) 3 devlet bankası ve 5 özel bankanın ortaklığında 1995 yılında kurulmuştur. KKB, kişi veya kurumların kredi bilgilerini Nisan 1999’dan bu tarafa üyeleriyle paylaşmaktadır. Ayrıca Müşteri İtirazları Değerlendirme Sistemi (MİDES) KKB bünyesinde bulunmakta ve kredi notu konusundaki müşteri itirazları yürütülmektedir.
2014 yılında KKB kredi notu, Findeks markasının kurulmasıyla findeks kredi notu şekline dönüşmüş ve kredi notu konusunda toplumun daha bilinçli olması sağlanmış, kredi notunun bilinirliği artmıştır.
Hem bireysel anlamda tüketicilerin hem de kurumsal anlamda şirketlerin bir kredi notu bulunmaktadır. Bireysel kredi notu (BKN) kişinin son 5 yıldaki kredi geri ödeme performansını hesaplayan, Ticari Kredi Notu (TKN) ise bir şirketin bankalardan kullandığı kredileri gelecek 12 aylık dönem içerisinde nasıl ödeyeceğinin tahmin edilmesini sağlayan risk puanıdır.
Bireysel kredi notu 1 ile 1.900 puan arasında bir değere sahiptir. 1 ile 1.900 arasında 5 adet not aralığı bulunur. Bunlar;
1- En Riskli
2- Orta Riskli
3- Az Riskli
4- İyi
5- Çok İyi
şeklinde sıralanmaktadır. Hangi kredi puanında hangi aralıkta yer alındığı findeks tarafından kesin olarak açıklanmamaktadır. Kredi notu puan aralıklarının; En Riskli (1-950), Orta Riskli (951-1.150), Az Riskli (1.151-1.500), İyi (1.501-1.700), Çok İyi (1.701-1.900) şeklinde olduğu tahmin edilmektedir. Her bankanın kredi risk değerlendirmelerine göre kredi onay veya red şeklinde sonuç için değerlendirme aşamaları ve kriterleri değişkenlik göstermekle birlikte genelde kredi notu 1.500 – 1.900 kredi notu arasında kredi notu olan kişilerin kredi başvurularının çok çabuk bir şekilde onaylanacağı ifade edilmektedir.
Kredi kullandırmak için her bankanın kendine göre belirlediği asgari kredi notu limiti bulunmaktadır. Kredi vermek için bankaların aradıkları bu kredi notu limiti düzenlenen kampanyalarla düşürülebilir ve daha önce size kredi vermeyen bir banka daha sonra size kredi verebilir.
Bankalar genellikle bu asgari puan limiti altında puana sahip kişilere kredi vermez. Kredi çekilecek tutar azaldıkça ve gelir arttıkça istenen kredi puanı limiti değişebilir. Örneğin 1.500 puana sahip asgari ücretle çalışan bir kişi 10 bin TL kredi çekemezken, 1.300 puana sahip 10 bin TL maaşla çalışan birisi aynı kredi tutarı için onay alabilir.
Kredi notu kredi raporunda yer alan kredili ürünlerin ödeme performansına göre hesaplanmaktadır.
Daha önce hiçbir kredili ürün kullanmayan birisinin kredi notu hesaplanamaz ve riskli grupta yer alır. Ayrıca ödemelerinde gecikme olan, idari takip-kanuni takip geçirmiş kişilerde riskli grupta yer alır. Son 12 ay içerisinde kanuni takip geçiren birisinin kredi notu 1 yıl süreyle hesaplanmaz, 1 yıl dolduktan sonra yeniden hesaplanmaya başlar. Kanuni takip geçiren birisinin 5 yıl süreyle bankalardan kredi, kredi kartı kullanması oldukça zordur.
Bireysel Kredi Notu Nasıl Hesaplanır?
KKB’nin verdiği bilgiye göre Bireysel Kredi Notu istatistiksel bir model kullanılarak hesaplanmaktadır. Bireysel Kredi Notu hesaplanırken hem bireysel anlamda geri ödeme performansı hesaplanır hem de diğer tüketicilerin ödeme performanslarıyla kıyaslama yapılır. Böylece Bireysel Kredi Notu, bireyin diğer kişilerle karşılaştırılıp risk seviyesinin ne olduğunu gösterir.
Bireysel Kredi Notu Nasıl Öğrenilir?
Bireysel kredi notu findeks üzerinden veya bankaların internet bankacılığı üzerinden ücret karşılığında alınabilmektedir. Halkbank müşterileri raporda banka bilgileri kapalı olacak şekilde internet bankacılığı üzerinden kredi notu ve kredi raporunu ücretsiz alabilmektedir. Bazı Araç kiralama şirketleri araç kiralama esnasında kişinin kredi notunu sorguladığından bu yöntemle kredi notu öğrenilebilmektedir. Mobil operatörler taksitli cihaz satışlarında kredi kotunu sorgulamakta veya internet üzerinden hepsiburada gibi alışveriş siteleri kredi notuna göre bir miktar bakiye tanımlamakta ve kişiler kredi notunu bu yöntemle öğrenebilmektedir.
Yorum yok